آیا می دانید ایران ۹۰% از گونه های گیاهان دارویی را داراست؟ و پتانسیل بسیار بالایی برای تصاحب بازارهای جهانی را دارد، گیاهان دارویی، گیاهانی هستند که یک یا برخی از اندام‌های آن‌ها حاوی ماده ی موثره است.در ایران بیش از ۸۰۰۰ گونه گیاه شناسایی شده و نزدیک به ۲۳۰۰ گونه از این گیاهان در ردیف گیاهان دارویی و معطر قرار دارندایران با دارا بودن ظرفیت کشت ۲۱۰ هزار هکتاری قادر به تولید ۲۷۵ هزار تنی در زمینه گیاهان دارویی است،. خاصیتی که اگر بتوانیم به درستی برای آن برنامه‌ریزی کنیم نه تنها اشتغال مناسبی خواهیم داشت بلکه ارزآوری بالایی در اقتصاد را تجربه می‌کنیم.
براساس آمارهای رسمی سهم ایران از این تجارت دهکده جهانی در سال 2018 میلادی رقمی حدود 450 میلیون دلار بوده است درحالی که کل تجارت یاد شده در جهان چیزی حدود 124 میلیارد دلار برآورد شده است. رقمی که پیوسته در حال افزایش است و با تمام شاخه‌ها و جوانب آن در افق ۲۰۵۰ تا سطح ۵ تریلیون دلار رشد خواهد کرد.
ولی متاسفانه همزمان با افت صادرات عصاره، عرقیات، اسانس و داروهای گیاهی، واردات این محصولات به کشور رشد کرده و از حدود ۱۱ میلیون دلار در سال ۹۶ به بیش از ۵۸ میلیون دلار در سال ۹۸ رسیده است. ایران البته با داشتن سهم ۹۲ درصدی از بازار زعفران و صادرات سالانه ۲۵۶ میلیون دلار از این قلم جزو بازیگران مهم این حوزه است.
یکی از مهم‌ترین مسائل پیش‌روی این بخش که توسعه آن را به تعویق انداخته پنج گانه «نبود نیروی انسانی متخصص»، «نبود نگاه استراتژیک و آینده‌نگر به این حوزه» و «عدم استفاده از روش‌های روزآمد در فرآوری گیاهان دارویی» ،« برندسازی »، « ضعف در بسته بندی »، پاشنه آشیل تولید این صنعت است که موجب شده نتوان به فتح بازارهای خارجی امیدوار بود.
درصورتی که حمایت‌های واقعی از تولیدکنندگان و صنایع تبدیلی در بخش گیاهان دارویی صورت پذیرد ارزش افزوده و اشتغالزایی این بخش از کشاورزی آنچنان است که می‌توانیم درسال 1400 بخش عمده‌ای از مشکلاتی تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه اقتصاد کشورمان را برطرف و برای اقتصاد ایران فرصتی مناسب ایجاد کنیم.
با درنظر گرفتن بازار گسترده تقاضا برای این گیاهان با کیفیت ایران فرصتی مناسب در اختیار داریم تا بتوانیم سهم بازار این نوع از محصولات بخش کشاورزی کشورمان را در بازارهای آلمان، آمریکا، چین، ایتالیا، اسپانیا، هند، روسیه، ژاپن، عراق، امارات متحده عربی، اوکراین، جمهوری آذربایجان، ترکیه، عمان، قطر و مالزی را گسترش دهیم چون چند ده میلی‌لیتر از این مواد ارزشی بیش از 5 برابر یک بشکه نفت خام دارد.
از آنجا که ورود به بازارهای خارجی نیازمند رقابت با بازیگران خارجی و بین‌المللی در زمینه‌های کیفیت، قیمت و تبلیغات است، بهبود روش‌های تولید، افزایش کیفیت محصول و رشد مقیاس تولید همه از مواردی است که در سایه قرار گرفته است.
حال سوال اینجاست که آیا سیاست‌گذار ایرانی به پتانسیل‌های کشور در این حوزه آگاهی دارد؟ به نظر می‌رسد در فقدان نقشه راه دقیق برای نفوذ به بازارهای خارجی، کماکان کشورهایی نظیر اسپانیا و آلمان با خرید محصولات مرغوب شرکت‌های ایرانی، به کسب بخشی از ارزش افزوده در صنایعی نظیر زعفران، گل و داروهای گیاهی اقدام کرده‌اند.
